مترجم: رزیتا ملکی‌زاده
منبع:راسخون
 

اطلاعاتی در خصوص ارزش دارویی گیاه آویشن، مصارف آن در آشپزی، و کشت این گیاه را به طور اختصار در این مقاله ارائه کرده‌ایم.
آویشن یک گیاه چند منظوره و چند کاربردی است و در واقع از جنس و رده‌ای است که گونه‌های بسیاری را شامل می‌شود. خواص دارویی آویشن، از آن گیاهی مفید ساخته است و همچنین به منظور تهیه غذاهای مختلف مورد استفاده قرار می‌گیرد. در زمانهای قدیم، این گیاه توسط مصریان جهت مومیامی کردن بکار برده می‌شد. یونانیان آویشن را به عنوان سمبل و نمادی از شجاعت به حساب می‌آوردند. آنها همچنین از این گیاه به عنوان ماده‌ای جهت تهیه بخور خوشبو در وان حمام و غیره استفاده می‌کردند.

چگونگی پرورش آویشن

آویشن با وجود آنکه بومی جنوب اروپا است، اما به طور گسترده در سرتاسر جهان کشت می‌شود. این گیاه می‌تواند در شرایط آب و هوایی نامعتدل از مناطق سرد روسیه گرفته تا دشتهای گرم و خشک آفریقا رشد کند. به منظور داشتن رشدی سالم، توصیه می‌شود این گیاه در خاکی که به خوبی زهکشی شده باشد و در زیر نور درخشان خورشید پرورش داده شود. خاکی که سرشار از مواد مغذی است مورد نیاز رشد این گیاه نیست. در واقع، آویشن در چنین خاکهایی دارای ساقه بلند و کم برگ می‌شود.

تکثیر

عمل تکثیر این گیاه به وسیله جداسازی یا تقسیم ریشه، دانه یا قلمه انجام می‌شود. تکثیر آن به وسیله دانه زمانی طولانی (حدود 1 سال) نیاز خواهد داشت و بنابراین جداسازی ریشه ارجح‌ترین روش است. کارشناسان روش قلمه را جهت تکثیر آویشن پیشنهاد نمی‌کنند. کاشت آن معمولاً در ماه آوریل (فروردین ماه) انجام می‌شود. به منظور تقسیم ریشه، گیاه از زیر خاک در آورده شده و خاک ریشه‌ها را زدوده و سپس به 4 تا 5 تکه بریده می‌شوند و برای کاشت مورد استفاده قرار می‌گیرند. بایستی دقت شود که هر برش یا قلمه‌ی ریشه مقداری شاخ و برگ با خود داشته باشد.

مراقبت در حین رشد

آویشن یک گیاه بادوام است و نیاز زیادی به آب بجز در شرایط آب و هوایی خشک ندارد. استفاده از مقدار مناسب کودهای ارگانیک همراه با پوشش خوبی از مالچ یا لاشبرگ از گیاه در برابر یخ زدگی محافظت می‌کند. بکار بردن کود و قرار دادن لاشبرگ لازم است که در ماه اکتبر (مهر ماه) انجام شود. برداشت محصول می‌تواند در سرتاسر سال انجام شود، با این حال جهت بهتر شدن طعم برگها دوره زمانی بین اواسط ماه ژوئن (خرداد) و اواسط ماه جولای (تیر) بهترین زمان خواهد بود.

مصارف آن در آشپزی

آویشن همچنین جهت افزودن بر طعم غذا مورد استفاده قرار می‌گیرد. این گیاه را بایستی تنها زمانی که گلهای آن ظاهر شدند، بچینید به این دلیل که برگها در این زمان در شیرین‌ترین وضعیت خود خواهند بود. نیاز است که برگها را پیش از استفاده در هر گونه دستور پخت با دست خرد کنید. جایگزینهای آویشن که جهت افزودن بر طعم غذا مورد استفاده قرار می‌گیرند جعفری، مرزنجوش و ترخون می‌باشند.

طرز تهیه ژله‌ی سیب و آویشن

تهیه این خوراکی آسان بوده و تقریباً کمتر از 20 دقیقه از شروع تا انتها زمان می‌برد. مواد مورد نیاز این ژله، برگ تازه آویشن (2 قاشق چایخوری)، 2 فنجان آب سیب، 3 فنجان و نیم شکر و ژلاتین مایع میوه (3 اونس یا 85 میلی‌لیتر).
بایستی از کاسه 4 کوارتی (حدود 4 لیتری) مایکروویو جهت مخلوط و بهم زدن آب سیب، برگهای آویشن، و شکر استفاده نمود. لازم است که مخلوط به مدت 10 دقیقه بدون پوشاندن کاسه یا تاوه پخته شود. آنگاه آن را به مدت 5 دقیقه در حالت جوش قرار دهید. ژلاتین میوه را بایستی به مخلوط جوشانده شده افزوده و مجدداً به مدت 1 تا 2 دقیقه در مایکروویو قرار دهید. پیش از ریختن ژله در شیشه‌ی تمیز و استریل شده کف روی آن را بگیرید.

کاربردهای دارویی

مصارف متفاوت آشپزی و دارویی آویشن از آن گیاهی مفید ساخته است. فوائد مختلف این گیاه در سلامت را در ادامه معرفی می‌کنیم.
• روغنی تحت عنوان تیمول که از این گیاه بدست می‌آیند به عنوان ماده‌ی ضد عفونی کننده عمل می‌کند.
• یک قاشق عسل مخلوط شده با آویشن ریز خرد شده (1 قاشق چایخوری) به منظور داروی رفع مشکلات تنفسی مانند آسم و برونشیت مورد استفاده قرار می‌گیرد. همینطور به عنوان تسکین دهنده مجاری هوایی و ریه‌ها عمل می‌کند.
• چای گیاهی تهیه شده از عسل، لیمو، آویشن و آب برای سلامتی مفید است، به این دلیل که به حفظ بدن از انگل‌ها کمک می‌کند.
• چای گیاهی که با آویشن دم شده باشد به دردهای قاعدگی کمک کرده، به تخلیه مخاط از دستگاه گوارش کمک کرده و هضم را تسهیل می‌سازد.
گیاه آویشن یکی از بهترین گیاهان دارویی در دسترس بشر است. مصارف آشپزخانه‌ای آویشن، آن را حتی مفید فایده‌تر ساخته است. در نتیجه بایستی از چگونگی پرورش این گیاه در باغچه اطلاع یافته و از فوائد مختلف آن بهره‌مند شوید.